การศึกษาความต้องการทางเทคโนโลยีด้านวิศวกรรมของผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ไทย ภายใต้ข้อตกลงเขตการค้าเสรีอาเซียน The Study of Engineering Technology Needs for Thai Auto-part Manufacturers under ASEAN Free Trade Area Agreement

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความต้องการทางเทคโนโลยีด้านวิศวกรรมสำหรับผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ไทยภายใต้ข้อตกลงเขตการค้าเสรีอาเซียน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) โดยการสำรวจกลุ่มผู้ประกอบการผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ขนาดกลางและขนาดย่อมที่อยู่ในลำดับที่ 2 และลำดับที่ 3 ของห่วงโซ่อุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ไทย และเป็นกลุ่มผู้ผลิตในสามองค์ประกอบได้แก่ กลุ่มระบบห้ามล้อและกันสะเทือน กลุ่มการตกแต่งภายใน และกลุ่มการตกแต่งภายนอก รวมทั้งสิ้น 186 แห่ง การวิจัยครั้งนี้เริ่มจากศึกษาสภาวะการแข่งขันในปัจจุบันของอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ไทย และนำองค์ความรู้มาสร้างแบบสอบถามเพื่อทำการวิจัยเชิงสำรวจในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงลึก และแบบสอบถามถูกประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญทางด้านอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ ผลการวิจัยพบว่า สถานประกอบการที่ให้การตอบแบบสอบถามกลับมาทั้งหมด 69 แห่ง ซึ่งให้ค่าความเชื่อมั่นในระดับร้อยละ 90 และพบว่าตำแหน่งการปฏิบัติงานของผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่อยู่ในระดับผู้จัดการ ผู้จัดการทั่วไปและกรรมการผู้จัดการ รวมกันถึงร้อยละ 72.5 โดยส่วนใหญ่แล้วสถานประกอบการประสบปัญหาการขาดแคลนแรงงานฝีมือมากถึงร้อยละ 62.3 และสถานประกอบการส่วนใหญ่ร้อยละ 65.2 ไม่มีการเสริมสร้างตราผลิตภัณฑ์เป็นของตนเอง นอกจากนั้นยังพบว่า กลุ่มระบบห้ามล้อและกันสะเทือน และกลุ่มตกแต่งภายใน มีความต้องการทางเทคโนโลยีด้านวิศวกรรมที่เร่งด่วนอย่างมีนัยสำคัญ และกลุ่มตกแต่งภายนอกมีความต้องการทางด้านวิศวกรรมที่ไม่เร่งด่วนอย่างมีนัยสำคัญ โดยลำดับความต้องการทางเทคโนโลยีด้านวิศวกรรมสามารถแบ่งออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่ วิศวกรรมแม่พิมพ์ร้อยละ 56.5 วิศวกรรมดิจิทัลร้อยละ 53.6 การขึ้นรูปเหล็กกล้าความเค้นสูงร้อยละ 34.8 การขึ้นรูปชิ้นส่วนอลูมิเนียมร้อนละ 30.4 และพลาสติกวิศวกรรมร้อยละ 27.5 นอกจากนั้น ผลการวิจัยครั้งนี้ยังได้เสนอแนะการบูรณาการความร่วมมือจากภาครัฐ ภาคการศึกษา และภาคเอกชน เพื่อจัดลำดับในการให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ไทยต่อไป

คำสำคัญ:  ความต้องการทางเทคโนโลยีด้านวิศวกรรม ผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ไทย ผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม เขตการค้าเสรีอาเซียน

     This research aimed to study the engineering technology needs for Thai auto-part manufacturers under ASEAN Free Trade Area (AFTA) agreement.  We surveyed the small and medium enterprises (SMEs) in tier 2 and tier 3 in Thai auto-part industrial chain which fell into 3 main groups (break/suspension system, internal decoration, external decoration), 186 companies.  Then, we established a questionnaire based on what we found in the first step.  The questionnaire was evaluated by experts in Thai auto-part industry.  The results of the study showed that questionnaire was sent back by 69 companies. The majority of manufacturers do not have their own brands, up to 65.2 %, and do lacking of skilled workforce, up to 62.3 %.  Moreover, we found that the group of break/suspension system and internal decoration are needed to improve hastily; whilst the external decoration group is not.  In addition, the researcher found that the 5 core technologies that Thai auto-part manufactures should recognize can be arranged as follows: mold/die engineering 56.3 %, digital engineering 53.6 %, high tensile strength steel forming 34.8 %, aluminum parts forming 30.4 %, and engineering plastics 27.5 %.  This research also recommended the integrated working among government, academic, and private sectors in order to accomplish the mission.

Keywords: Engineering Technology Demands, Thai Auto-part Manufactures, SMEs, ASEAN Free Trade Area