ปริมาณโลหะหนักที่สะสมในผักบุ้ง (Ipomoea aquatica Forsk) ที่ปลูกในแม่น้ำท่าจีน The quantity of heavy metal accumulated in Water Spinach (Ipomoea aquatica Forsk) Cultured in Tha Chin River

การศึกษาปริมาณโลหะหนักทั้ง 4 ชนิด ได้แก่ สารหนู (As) ตะกั่ว (Pb) ปรอท (Hg) และนิกเกิล (Ni) ที่สะสมในผักบุ้ง (Ipomoea aquatica Forsk) คือ ราก ลำต้นแก่ ลำต้นแขนง ใบ และยอด ที่ปลูกในแม่น้ำท่าจีน อ.สองพี่น้อง จ.สุพรรณบุรี ถึง อ.สามพราน จ.นครปฐม ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2557 จากการศึกษา พบว่า ปริมาณโลหะหนักที่ตรวจพบในน้ำมากที่สุดคือ สารหนู รองลงมาคือ นิกเกิล ตะกั่ว และปรอท ตามลำดับ มีค่าอยู่ในช่วง 0.0061 – 0.0072, 0.0015 – 0.0019, 0.0005 – 0.0019 และ 0.0007 มิลลิกรัมต่อลิตร ตามลำดับ ซึ่งมีค่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพน้ำผิวดิน ส่วนปริมาณโลหะหนักที่สะสมในผักบุ้ง พบว่า รากมีการสะสมโลหะหนักมากที่สุด รองลงมาคือ ลำต้นแก่ ลำต้นแขนง ใบ และยอด โลหะหนักที่พบสะสมในผักบุ้งมากที่สุดคือสารหนู รองลงมาคือ นิกเกิล ตะกั่ว และปรอท มีค่าเท่ากับ 9.882±0.479, 5.486±0.413, 2.286±0.592 และ 0.018±0 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามลำดับ ขณะที่ปริมาณโลหะหนักในยอดพบสารหนูมากที่สุด รองลงมาคือ นิกเกิล ตะกั่ว และปรอท มีค่าเท่ากับ 0.323±0.068, 0.100±0, 0.079±0.006 และ 0.0.015±0.004 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม นอกจากนี้พบว่า ความเป็นกรด-ด่าง และความเค็ม มีผลต่อการละลายของโลหะหนักในน้ำได้มากขึ้น จึงส่งผลให้โลหะหนักสะสมในผักบุ้งมากด้วยเช่นกัน 

คำสำคัญ:  แม่น้ำท่าจีน  โลหะหนัก  ผักบุ้ง 

The study on quantity of 4 type heavy metals Arsenic (As) , Lead (Pb) , Mercury (Hg) and Nickel (Ni) accumulated in the roots, stems, branches, leaves and shoots  of Water Spinach (Ipomoea aquatica Forsk) , growing in the Tha Chin River;  Songphenong district, Suphan Buri to Sampran district , Nakhon Pathom, In May 2014. The results showed that the highest of heavy metals in water were Arsenic, Nickel, Lead and Mercury respectively, with values ranging from 0.0061 - 0.0072, 0.0015 - 0.0019, 0.0005 - 0.0019 and 0.0007 mg/l, which lower than recorded values in the water quality standards. The highest of heavy metal accumulated in the Water Spinach were roots, stems, branches, leaves and shoots. The heavy metal accumulated in roots of Water Spinach show is the most arsenic, followed by nickel, lead and mercury were 9.882 ± 0.479, 5.486 ± 0.413, 2.286 ± 0.592 and 0.018 ± 0 mg/kg. respectively, The shoots of Water Spinach accumulated heavy metals show is the most arsenic, followed by nickel, lead and mercury were 0.323 ± 0.068, 0.100 ± 0, 0.079 ± 0.006 and 0.0.015 ± 0.004. mg/kg. The pH and salinity effects to increase dissolution of heavy metals in water and accumulated in the Water Spinach as well. 

Keywords: Tha-chin River, Heavy Metals, Water Spinach (Ipomoea aquatica Forsk)