การทดสอบระบบสนับสนุนการตัดสินใจเชิงพื้นที่เพื่อประมาณความต้องการน้ำในการปลูกข้าวในพื้นที่ชลประทานโดยใช้ซอฟท์แวร์รหัสเปิด Testing of spatial decision support system on estimating water need for irrigated paddy areas using open source software

การจัดสรรน้ำให้กับพื้นที่เกษตรกรรมมีความสำคัญอย่างมากในภาวะที่ขาดแคลนน้ำ การที่จะทำให้การจัดสรรน้ำเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ข้อมูลสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจจึงเป็นสิ่งจำเป็น ระบบจัดการข้อมูลและใช้ประโยชน์จากข้อมูลก็เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งเนื่องจากมีข้อมูลที่ต้องใช้ในการตัดสินใจจำนวนมากและมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาในแต่ละวัน ซึ่งถ้าไม่ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเข้าช่วย จะทำให้การตัดสินใจในแต่ละวันผิดพลาดหรือเกิดความล่าช้า บทความนี้รายงานถึงการพัฒนาระบบสนับสนุนการตัดสินใจเชิงพื้นที่ที่พัฒนาขึ้นเพื่อช่วยให้การบริหารจัดการน้ำในพื้นที่เกษตรชลประทานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ระบบนี้พัฒนาขึ้นด้วยซอฟท์แวร์รหัสเปิดโดยมีองค์ประกอบได้แก่ 1) ระบบฐานข้อมูลกลาง 2) ระบบการนำเข้าและปรับปรุงข้อมูลวันเริ่มปลูกของแต่ละแปลงที่ดิน 3) ระบบแสดงรายงานสรุป 4) ระบบคำนวณความต้องการน้ำ และ 5) ระบบแผนที่ เมื่อทำการทดลองใช้งานระบบ พบว่าสามารถนำไปใช้ทดแทนการรายงานความต้องการน้ำที่มีการรายงานเป็นตัวเลขบนกระดาษ ซึ่งระบบสามารถแสดงเห็นข้อมูลในหลายมิติทั้งที่เป็นตัวเลขและแผนที่ ทำให้ผู้ใช้สามารถเห็นถึงข้อมูลและความสัมพันธ์ในเชิงพื้นที่ได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งการรายงานความต้องการน้ำผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตยังช่วยลดความซ้ำซ้อนในการเก็บข้อมูลได้อีกด้วย ระบบนี้ได้ถูกติดตั้งที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาดงเศรษฐี และนำไปใช้ในการเก็บข้อมูลจริงเพื่อการคำนวณความต้องการน้ำในฤดูกาลเพาะปลูก ซึ่งก่อให้เกิดประโยชน์สำหรับผู้ใช้งานที่ต้องการรายละเอียดของ
ความต้องการน้ำในระดับคลองส่งน้ำย่อยและคลองสายหลักที่กระจายอยู่ในพื้นที่ เพื่อการตัดสินใจที่แม่นยำ ทั่วถึงและมีประสิทธิผล

คำสำคัญ:  เครื่องมือช่วยตัดสินใจ การจัดสรรน้ำเพื่อการเกษตร ซอฟท์แวร์รหัสเปิด

Effective water allocation for an agriculture area in water shortage time period is very important. Since data and information are necessary to efficiently allocate the water, data management system are therefore the most vital tool to store a range of number of data updated daily and to retrieve them for use in several ways. Information technology plays a vital role to manage the data and represent them in useful fashions. Without IT implementation might lead to mistaken or delay decision making. This article reports the development of spatial decision support system (SDSS) on water allocation management for massive irrigated paddy areas. The SDSS was developed using numerous free and open source software. The components of the system were including: 1) central database module, 2) date-time input and modify module, 3) summarizing report module, 4) water need model module and 5) mapping module. The system could be replaced the old fashion paper-based operation, which could only represent overall information, by visualizing information in other dimensions such as summarized tables and thematic maps. Moreover, this system was implemented on the internet, it reduced data redundancy and could improve the way the data could be represented. The system was setup in the DongSethi Operation and Maintenance Project for collecting the data in real situation for this coming planting season. The SDSS for water allocation is very beneficial for users who need detailed information of water need in water service zones in order to make precise and effective decision on water use.

Keywords: Decision support tool, Water Allocation for Agriculture, Open source Softwares